Ablizm i disablizm a osoby niepełnosprawne w społeczeństwie

Codzienną rzeczywistość osób niepełnosprawnych bardzo dobrze opisują dwa słowa pochodzące z języka angielskiego: ablizm (ablism) i disablizm (disablism).

Disablizm, ablizm – to powinieneś wiedzieć

Ablizm to przekonania i praktyki, które tworzą szczególny obraz samego siebie i własnego ciała. Traktowany jest on jako typowy, a przez to w pełni ludzki. Disablizm natomiast, podobnie jak rasizm, seksizm czy szowinizm, oznacza dyskryminacje ze względy na posiadaną cechę.

Disablizm jest formą społecznej opresji, która jawi się w narzuconych ograniczeniach w funkcjonowaniu osób niepełnosprawnych. Określany jest jako jedna z konsekwencji szeroko rozumianej przemocy (społecznej, fizycznej, psychicznej, kulturowej lub symbolicznej). Jego ofiarą staje się przede wszystkim osoby niepełnosprawne, ale bardzo często dotyka on także rodzin tychże osób.

Więcej informacji na temat ablizmm i disablizmu

Istnieją powszechne modele, które promują „normalność” jako wyznacznik dopasowania się do standardów. Są one źródłem postaw wykluczających z udziału w życiu społecznym niepełnosprawnych. Co to oznacza w rzeczywistości? Osoby niepełnosprawne są definiowane przez pryzmat ich niepełnosprawności. Określa się je jako słabsze lub gorsze od osób pełnosprawnych. Disablizm ukazuje się w stereotypach. Jakie są to stereotypy? Choćby sądzenie, że wszyscy niepełnosprawni potrzebują pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Myślenie, że wszyscy użytkownicy wózków inwalidzkich są niepełnosprawni intelektualnie. Disablizm ujawnia się także w lekceważącym stosunku do potrzeb osób niepełnosprawnych, na przykład tych architektonicznych, lub w społecznym wykluczeniu.

Procesy ablizmu i disablizmu są współzależne od siebie. Żaden nie może istnieć bez drugiego. Co ciekawe, niepełnosprawni są bardzo często wykluczani przez ablistyczną kulturę promującą ideały i cele, którym niejednokrotnie nawet osoby pełnosprawne nie są w stanie sprostać.

Artykuły o relacjach w społeczeństwie i ludzkiej psychice znajdziesz w serwisie pushup.pl.